သက္​တန္​႔မ်ား(​ေဇာ္​​ေဇာ္​ထြန္​း)

သက္တန္႔မ်ား

ကၽြန္ေတာ္ကသက္တန္႔မ်ားကိုခ်စ္သည္။ ငယ္စဥ္က သက္တန္႔မ်ားသည္ ေကာင္းကင္ဆီသို သြားရာလမ္းျဖစ္ေလမလားဟု စိတ္ကူးယဥ္မိခဲ့ဖူးသည္။ သက္တန္ဆီသို႔ သြားရန္ႀကိဳးစား ၾကည့္ခ်င္သည္ဟု အေမ့ကိုတိုင္ပင္ေသာအခါ အေမၿပံဳးေနခဲ့သည္။ အဲဒီတုန္းက ၿပံဳးေနခဲ့ေသာ အေမ့အၿပံဳးကို အဓိပၸါယ္ေဖၚရန္ ကၽြန္ေတာ္ႏွစ္ေပါင္းအေတာ္ၾကာေအာင္ေစာင့္ခဲ့ရသည္။ အနတၱတရား၏ အေကာင္းဆံုးသက္ေသအျဖစ္ သက္တန္႔မ်ားကို တစ္စံုတစ္ေယာက္က ရည္ရြယ္ခ်က္ရိွစြာ ပို႔ခဲ့မွန္းကၽြန္ေတာ္ေနာက္က်မွ သိခြင့္ရခဲ့သည္။ ေကာင္းကင္ျပာျပာ၏ အျခားတစ္ဖက္တြင္ မည္သည့္အရာမ်ားရိွေလမလဲဟူေသာ အေတြးမ်ိဳးကို ငယ္ဘ၀က ေတြးခြင့္ျပဳခဲ့သည့္ အတြက္ မည္သူ႕ကို ေက်းဇူးတင္ရမည္နည္း။ သက္တန္႔သည္ ကၽြန္ေတာ္၏ ပုစၦာအတြက္ အေကာင္းဆံုး တြက္နည္းတစ္ခု ျဖစ္ေလမလားဟု ေမွ်ာ္လင့္ခဲ့မိသည့္အတြက္ ေနာင္တမရခဲ့ပါ။ ကၽြန္ေတာ္ သက္တန္႔ေတြကို ဆုပ္ကိုင္ခ်င္သည္။ ကၽြႏု္ပ္၏သက္တန္႔မ်ားအားဆုပ္ကိုင္ခြင့္ ႀကိဳးပမ္းမႈအားအေမသည္ အသာတၾကည္ပင္ လိုက္ေလ်ာေပးခဲ့ပါသည္။

မိုးေရွ႕ျပာ ခံုးခံုး ေတာင္ႀကီးနဲ႔
အဆံုးမွာခ်ည္ထားတဲ့ “လမ္း” ျဖစ္တယ္။ အို …
လမ္းဟာဘယ္ေနရာမဆိုေရာက္ႏိုင္တယ္။..........(ေရခ်ယ္ဖီးလ္ ၏ လမ္းမ်ား...မွ)

သက္တန္႔သည္ သူမႏွင့္ ကၽြန္ေတာ့္၏ၾကားမွ “လမ္း” ပင္ျဖစ္သည္။ သက္တန္႔မ်ား၏ အဆံုးတြင္ သူမရိွေနပါလိမ့္မည္။ ကၽြန္ေတာ္၏ “အလြမ္း” မ်ားအား လမ္းမ်ား အျဖစ္ေျပာင္းလဲပစ္ခဲ့ေသာ သူမထံသို႔ ေရာက္ရိွရန္လမ္းသည္ သက္တန္႔မ်ားမွလြဲ၍အျခားမရိွပါ။ သက္တန္႔မ်ား၏အဆံုးတြင္ ေျခဖ၀ါးတစ္စံုစာ ရပ္ခြင့္ရရန္ ကၽြန္ေတာ္အလိုရိွပါသည္။ “ဘုရားသခင္သည္ သိုးမ်ားကို နံနက္ေစာေစာတြင္ လုပ္သည္” ဟု ကဗ်ာဆရာ အဂၤရမ္ (ingram) ကသူ၏ “သိုးမ်ား” ကဗ်ာတြင္ အတိအလင္းဆိုျပန္သည္။

သက္တန္႔ေတြကို မည္သူလုပ္ခဲ႔ပါသနည္း။ ငါနဲ႔သူမရဲ႕ၾကားက “လမ္း” ကို မည္သူလုပ္ခဲ႔ပါသနည္း။ ဂရိလူမ်ိဳးမ်ားရဲ႕ အလိုအရ အိုင္းရစ္ (Iris) နတ္သမီးဟာ ကမၻာေျမနဲ႔ ေကာင္းကင္ဘုံတို႔ရဲ႕လမ္းအတြက္ သက္တန္႔ကို လုပ္ခဲ႔သည္ဟု ဆိုသည္။ တ႐ုတ္လူမ်ိဳးေတြက ေတာ့ နတ္ဘုရားမ ႏူး၀ါ (Nüwa) ဟာ အေရာင္မတူတဲ့ ေက်ာက္တံုးငါးမ်ိဳးနဲ႔ သက္တန္႔ကို ဖန္ဆင္းေတာ္မူသည္ဟုဆိုျပန္သည္။ ဟိႏၵဴလူမ်ိဳးေတြကေတာ့ အင္ဒရာဒဟမ္းနက္ရွ္ (Indradhanush) ဟုသက္တန္႔ကို ေခၚၾကသည္။ မိုးႀကိဳး၊ လွ်ပ္စီးနဲ႔ မိုးေရစက္မ်ားကို ပုိင္စိုးေသာ နတ္ဘုရား အင္ဒရာရဲ႕ ေလးကိုင္းျဖစ္သည္ဟု ယံုၾကသည္။ အို … အသင္နတ္ဘုရား။ ေဆာင္းခုိငွက္မ်ား၏ အေလာတႀကီး ပ်ံသန္းမႈမ်ိဳးႏွင့္ ကၽြႏု္ပ္အား မွ်ားတစ္စင္းအျဖစ္ သူမဆီသို႔ပစ္ခြင္းေတာ္မူပါ။ တစ္ခ်ိဳ႕ကေတာ့ အိုင္းရစ္နတ္ဘုရားမ၏ ေရႊအိုးမ်ား ျမဳပ္ႏွံရာအရပ္သည္ သက္တန္႔မ်ား၏ အဆံုးတြင္ရိွသည္ဟု ယံုၾကည္ၾကသည္။ သက္တန္႔ဆီသို႔ နီးကပ္ရန္ႀကိဳးစားလိုက္တုိင္း သက္တန္႔မ်ားရဲ႕ အေ၀းကို ေရာက္သြားၾက သည္ဟုစာဆိုမ်ားက ဆိုၾကျပန္သည္။
က်မ္းစာမ်ားထဲတြင္ ႏိုအာရဲ႕ ေရႀကီးမႈ (Noah’s Flood) အၿပီးတြင္ ဘုရားသခင္ သည္ ေနာက္တစ္ႀကိမ္ထပ္မျဖစ္ရန္ သက္တန္႔မ်ားႏွင့္ ဂတိေပးေတာ္မူသည္ဟုဆိုသည္။ (ကမၻာဦးက်မ္း ၉.၁၃-၁၅)။(ဘုရားသခင္သည္လည္း ဂတိတည္ရန္လိုအပ္ပါသည္။)

အခ်ိဳ႕ က်မ္းမ်ားကေတာ့ သက္တန္႔ေတြဟာ ျမတ္ေသာ မိခင္ အိုင္ရိွသာ (Ishter) ရဲ႕ လည္ဆြဲျဖစ္တယ္လို႔လဲ ဆိုျပန္တယ္။ မဟာေရႀကီးျခင္း (Great Flood) ကို ဘယ္ေတာ့မွ မေမ့ႏိုင္တဲ့ “အိုင္ရိွသာ” ဟာသက္တန္႔ေတြကို လည္မွာ ဆြဲၿပီး ေကာင္းကင္ကို ထမ္းပိုးထားလိုက္တာ ယေန႔ထိပါပဲတဲ့။ သက္တန္႔ေတြကို ဘယ္သူ ပိုင္ဆိုင္ထားပါသနည္း။

……………
ေကာင္းကင္ေပၚက သက္တန္႔တစ္စင္းကို
ဆုပ္ကိုင္လိုက္တဲ့ အခါ။
ငါ့ႏွလံုးသားက အျပင္ကို ခုန္ထြက္သြားေပါ့။
ေ၀ါ့(ဒ)စေ၀ါ့သ္ (Wordsworth)
(၁၈၀၂ ကဗ်ာမ်ားမွ)

ငါ့ႏွလံုးသားကို ျပန္သိမ္းဆည္းဖို႔ အခ်ိန္ေရာက္ၿပီေလ။ ငါ့ဆီက ဆင္ေျခမ်ားနဲ႔လြမ္းဆြတ္မႈ ကလြဲၿပီး အျခားဘာမွ မေမွ်ာ္လင့္ပါနဲ႔။ သက္တန္႔ေတြရိွတတ္တဲ့ ေကာင္းကင္ကို ေမာ့ၾကည့္ျဖစ္ခဲ့တဲ့ အႀကိမ္ေပါင္းမနည္းခဲ့သလို ခလုတ္တိုက္လို႔ၿပိဳလဲခဲ့တဲ့ အႀကိမ္ေပါင္းလည္း မနည္းေတာ့။ ဒီအခ်ိန္ဆိုရင္ဟိုတစ္ဖက္ကမ္းက သက္တန္႔မ်ား၏ အဆံုးမွာသူမ တစ္ေရးတစ္ေမာ အိပ္စက္ေနေလာက္ေရာေပါ့။ ၁၈၅၆ က ဂၽြန္ (John) ဆိုတဲ့ ပန္းခ်ီဆရာဟာ မ်က္မျမင္ကေလးမ (The Blind Girl) လို႔အမည္ေပးထားတဲ့ ပန္းခ်ီကားထဲက သက္တန္႔ဟာတင္ရွားတယ္။ ဂ်ိဳးဆက္အင္တြန္ရဲ႕ သက္တန္႕ (Joseph Anton Koch’s Thanks offering)၊ ဟမ္းမန္းလင္း (Hans Memling) ရဲ႕ သက္တန္႔၊ ကယ္စပါေဒးဗစ္ (Casper David Friedrich) ရဲ႕ သက္တန္႔တို႔ဟာလည္း ပန္းခ်ီေလာကမွာ ေက်ာ္ၾကားတယ္။ သူတို႔ဟာ သက္တန္႔အစင္းစင္းကို ေဘာင္သြင္းပစ္ခဲ့ျပန္တယ္။ သူမရဲ႕နေဘးမွာ တစ္ေနရာစာအလံုအေလာက္ငါ့ကိုေပးပါ။ သင္၏ေကာင္းကင္ကို သက္တန္႔မ်ားအျဖစ္ ကၽြႏု္ပ္ေျပာင္းလဲပစ္ႏိုင္ပါ သည္။ ဂ်ာမနီ ႏိုင္ငံရဲ႕ ၁၆ ရာစုလူမႈေတာ္လွန္ေရးမ်ား တြင္ သက္တန္႔ကို အလံအျဖစ္အသံုးျပဳခဲ့ၾကသည္။ အီတာလ်ံလူမ်ိဳးမ်ားရဲ႕ ၿငိမ္းခ်မ္းေရးသေကၤတဟာ သက္တန္႔ေရာင္ျဖစ္သည္။ ပူးေပါင္းေဆာင္ရြက္ေရးလႈပ္ရွားမႈ ( The Cooperative moment) ရဲ႕သေကၤတသည္လည္း သက္တန္႔ေရာင္ပါပဲ။ သူမဟာ သက္တန္႔ေတြလို ကၽြႏု္ပ္ထံမွ အလ်င္အျမန္ ေပ်ာက္ကြယ္သြားခဲ့သည္။ သက္တန္႔ေတြကို ေနာက္တစ္ႀကိမ္ေတြ႔ရဖို႔အခ်ိန္ဘယ္ ေလာကေစာင့္ရဦးမည္နည္း။ သက္တန္႔သည္ အႀကိမ္ႀကိမ္ဖတ္ခြင့္မရိွတဲ႔ကဗ်ာ။ စေနၿဂိဳဟ္ရဲ႕ ၿဂိဳဟ္ရံလ (Titan) မွာ သက္တန္႔အေျမာက္အျမားပိုင္ဆိုင္ထားလို႔ သက္တန္႔ေတြကို အလြယ္တကူ ဖန္ဆင္းႏိုင္ပါတယ္လို႔ ဆိုတယ္။ မျမင္မက္ေသးတဲ့ အိမ္မက္ကို ေစာင့္ေမွ်ာ္ရသလို သက္တန္႔ေတြက္ို ေမွ်ာ္ရတာ ငါ့မွာေတာ့ ေကာင္းကင္ကို ေတာင္အားနာမိရဲ႕… သတိရျခင္းမ်ားကို ငါ့ဆီပို႔ပါဦး။ သက္တန္႔ကိုစီးၿပီး ခဏေလး ျဖစ္ျဖစ္ ေငးေမာခြင့္ကို ငါလိုတယ္။ ၿပီးေတာ့ နင္ၿပံဳးတတ္သလိုပဲ ၿပံဳးလိုက္ပါေတာ့။

"မီးထပ္ထြန္းလိုက္"

(ဂ်ာမန္ ကဗ်ာဆရာ ဂိုေထး(Johann Walfgang Von Goethe) မကြယ္လြန္မီ ေျပာခဲ့ေသာ ေနာက္ဆံုးစကား) (၁၈၃၂ - မတ္လ - ၂၂ ရက္)

မီးေရာင္ဆိုသည္မ်ာ တစ္စံုတစ္ခု ကို ရွာေဖြဖို႔လံုေလာက္ေသာ အေၾကာင္းျပခ်က္ေတာ့မဟုတ္ခဲ့။ လိုခ်င္တာ ေတြ မရတတ္တဲ့ ဘ၀မွာ သက္တန္႔ေတြကို ေစာင့္ဖမ္းရသည္မွာ မိုက္မဲမႈတစ္ခုပင္ျဖစ္၏။ ကမၻာဦးသက္တန္႔ေတြလို ဘ၀တစ္ခုလံုးေဆးေၾကာပစ္မွ “ေဒ၀” ဆီက သက္တန္႔ကို ရမယ္ ဆိုရင္လည္း ငါေရွ႕ကို ေျခတစ္လွမ္းတိုးခဲ့ပါရေစ။ ေရေအာက္မွာ ေျမရိွေနသေရြ႕ ေရကူးတတ္စရာမလိုပါ။ တ႐ုတ္ျပည္မွာ ေဆာင္မင္းဆက္ (၉၆၀-၁၂၇၉) လက္ထက္က ရွမ္ကူ (Shen Kuo) ဆိုသူဟာ မိုးရြာျခင္းနဲ႔ ပတ္သက္ၿပီး သက္တန္႔ေတြရဲ႕ ျဖစ္တည္မႈကို ရွင္းျပခဲ့သည္။ သူ႔အရင္ ဆန္ဆီေခါင္ (Sun Sikong) က ရွင္းျပဖို႔ ႀကိဳးစား ခဲ႔ေပမယ့္ ရွမ္ကူ ေလာက္လက္ေတြ႕မက်ခဲ႔။ အိုင္ဆက္ နယူတန္ (Isaac Newton) လက္ထက္မွာေတာ့ ႀတိဂံ ဖန္တံုးငယ္ေလးကို သံုးၿပီးရွင္းျပခဲ႔ဖူး၏။ တိက်ေသာ အေျဖေတာ့မဟုတ္ခဲ႔ပါ။ ေနာက္ေတာ့ ေသာမတ္(စ္)ယမ္း (Thomas Yong) နဲ႔ ေဂ်ာ့ဘစ္ဒယ္အိုင္ရီ (Gorge Biddle Airy) တို႔လက္ထက္တြင္ ပို၍ ထိေရာက္စြာ ရွင္းျပႏိုင္ခဲ့သည္။ ၁၉၂၀ ေရာက္မွ ဂတ္စတာေတာ့မီ ဟာလူအားလံုး လက္ခံတဲ့ သက္တန္႔မ်ားျဖစ္ေပၚပံုကို ရွင္းျပႏိုင္ခဲ့သည္။ အံၾသစရာေကာင္းသည္ မွာ ကမၻာဦးကတည္းက ကၽြႏု္ပ္တို႔ရွာေဖြေနေသာ သက္တန္႔၏ အေျဖကို ၁၉၂၀ ေရာက္မွသိရျခင္းျဖစ္၏။

အခ်ိန္မရေတာ့ဘူး
ဒါနဲ႔ပဲ ၾကည့္ေနၾကရ။
တစ္ညလံုးအိပ္မရၾကေတာ့။
(သုဇာတာဘတၱဒ ၏ေမ်ာက္အရိပ္မ်ား...မွ)

သက္တန္႔မ်ားေၾကာင့္ အိပ္ေရးပ်က္ခဲ့တာလည္းမနည္းေတာ့။ တစ္ကယ္လို႔မ်ား ငါမရိွေတာ့ရင္ျဖင့္ သက္တန္႔မ်ားကို ငါ့ကိုယ္စား ေစာင့္ေရွာက္ေပးပါ။ သက္တန္႔ေတြကို ေတြ႕တိုင္း သတိရေပးပါ။ ငါ့၀ိဥာဥ္ဟာ သင့္ဆီေရာက္ဖို႔ သက္တန္႔ေတြေနာက္ လိုက္သြားၿပီကြယ္။ အေရာင္ ခုနစ္မ်ိဳးနဲ႔အတူ လတ္ဆတ္ေသာ မိုးေရစက္မ်ားရဲ႕ ေနာက္မွာ ငါတို႔ရိွေနပါဦးမည္။ ငါတို႔မိုးရြာၿပီးရင္ အစြမ္းကုန္ပြင့္ဖို႔ႀကိဳးစားရမယ္။ ေကာင္းကင္ရဲ႕ ေထာင့္ခ်ိဳးတစ္ေနရာမွာ ငါတို႔ကို ရွာလွည့္ပါ။ သက္တန္႔ဟာ အလင္းမဲ့ညေတြနဲ႔ တရား၀င္ကြာရွင္းျပတ္စဲခဲ့ၾက ေလၿပီ။ ဘုရားသခင္သည္ ကၽြႏု္ပ္အား အေ၀းကေငးရမည့္ အျဖစ္မ်ိဳးနဲ႔ သက္တန္႔ေတြကို ဖန္ဆင္းေတာ္မူသည္။
ဂႏၱ၀င္ဆန္လြန္းေသာ သက္တန္႔မ်ား၏ အျခားတစ္ဖက္တါက္ လက္နဲ႔လုပ္တဲ႔ ကဗ်ာ၊ စာေၾကာင္းမ်ားနဲ႔ လုပ္တဲ့ “ယူတိုးပီးယား” စကားမ်ားနဲ႔ တည္ေဆာက္ထားတဲ့ ပေလတိုးရဲ႕ႏိုင္ငံ၊ ယူရီစစ္ပြဲဂိမ္းမ်ား ႏွင့္ အမ္မီနမ္ရဲ႕ “Please stand up” (ေက်းဇူးျပဳ၍ မတ္တပ္ရပ္ေပးၾကပါ) ရိွေကာင္းရိွေနႏိုင္ပါသည္။ ေကာင္းကင္ျပာျပာရဲ႕ ေနာက္ကြယ္မွာ ဘာေတြရိွမလဲ မသိခ်င္ေတာ့ပါ။ အေမၿပံဳးေနပါလိမ့္မည္။ ေကာင္းကင္ ကိုထမ္းပိုးဖို႔ ကၽြန္ေတာ္ ျပန္လာခဲ့ပါဦးမည္။ အခ်ိန္ေတြေစာင့္စရာမလိုေတာ့ပါဘူး။ ကၽြန္ေတာ္ကိုယ္တိုင္ သက္တန္႔တစ္စင္းျဖစ္ေန ခဲ့ၿပီ.…

ေဇာ္ေဇာ္ထြန္း

( 2009 ခုႏွစ္ကေရးခဲ႔တဲ႔ အက္ေဆးတစ္ပုဒ္ )